Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

AŞİL TENDİNİTİ

Aşil tendonu kalkaneustan başlar ve tibia boyunca yukarı doğru uzanır. Vücudumuzun en güçlü tendonudur. Bu tendonun inflamasyonuna ise aşil tendinit denir.

Uzun süre ayakta kalma, yürüme ve koşma aşil de aşırı stres oluşturur. Bu durumda tendinitle sonuçlanabilir.

En sık topuk kemiğine tutunduğu yerde görülür, kalsifikasyon ve kemik spurları oluşabilir.

Sebepleri

Vücuda binen aşırı yük

Hızlı kilo alma

Uzun sure ayakta kalma

Sert kösele ve düztaban ayakkabı kullanmak

Şikâyetler

Sabahları aşil tendonu boyunca ağrı ve sertlik
Aktivite artışı ile aşil tendonunun topuğa tutunduğu yerde ağrı ve hassasiyet artışı
Egzersiz sonrası gün boyunca ağrı
Tendonda kalınlaşma ve şişlik olur

Tedavi

1- Cerrahi Dışı Tedavi

Dinlenme

Buz Uygulama

Nonstroid antiinflamatuar ilaçlar inflamasyonu azaltmak için kullanılabilir.

Egzersiz

Fizik Tedavi

Stroid Enjeksiyonları

Ortezler

Yumuşak ayakkabı seçimi

ESWT

2- Cerrahi Tedavi

6 ay boyunca tüm tedavilere yanıt vermeyen durumlarda tendinitin yerine ve hasar miktarına bağlı olarak cerrahi düşünülür.

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

AYAKBİLEK ARTROZU(KİREÇLENME)

Tanımlama

Ayakbileğini oluşturan eklemlerde çeşitli nedenlere bağlı olarak eklem aralığının daralması ve kıkırdak harabiyeti ile giden dejeneratif bir süreçtir.

Risk faktörleri

Aşırı kilo

Aşırı fiziksel aktivite

Romatoid Artrit

Post-Travmatik Artroz

Klinik Bulgular ve Şikâyetler

Ağrı ve Hassasiyet
Sertlik ve hareket kısıtlılığı
Şişme
Yük vermede ve yürümede zorluk

Teşhis

Anamnez ve klinik muayene

Röntgen eklem mesafesi ve kemik yapısı hakkında detaylı bilgi verecektir.

İleri tetkik olarak MR ve BT istenebilir.

Tedavi

Artrozun şiddeti, yeri tipine göre tedavisi değişmektedir.

1- Cerrahi Dışı Tedavi

Şişliği ve ağrıyı azaltmak için ilaç tedavisi başlanır
Yumuşak ve ortopedik ayakkabılar
Ayak bilek ortezi ile dinlendirme
Yük vermeyi engellemek için baston kullanma
Fizik tedavi ve egzersiz
Kilo Kontrolü ve besin takviyeleri
Eklem içi ilaç kullanma öneriler arasındadır.

2- Cerrahi Tedavi

Hasta ameliyat dışı yöntemlere yanıt vermezse cerrahi tedavi planlanır. Etkilenen eklemin şiddeti ve yerine göre tedavi değişir. 3 yöntem bulunmaktadır;

Artroskopik debridman, artrodez ve artroplastidir.

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

ÇEKİÇ PARMAK

Çekiç parmak ayak parmak eklemlerinin tabana doğru sertleşerek büküldüğü ve genellikle 2, 3 ve 4. parmakların etkilendiği tokmak benzeri bir deformitedir.

Sebepler

Parmak kasları dengeli çalışarak parmakların düz olmasını sağlarlar. Çekiç parmak deformiteleri genellikle ortopedik olmayan uygunsuz ayakkabıları giyme sonucu parmak kaslarında meydana gelen imbalans sonucu gelişir.Dar ve yüksek topuklu ayakkabılar ön parmaklara binen yükü artırır ve parmakları birbirine aşırı yakınlaştırarak önce nasır ve sonrasında parmak deformitelerine yol açarlar.

Diyabet gibi hastalıklarda ayak sinirleri yapısal bozukluğa uğradığından bozularak deformite ile sonuçlanır.

Romatizmal hastalıklar ve nöromuskular hastalıklarda sık görülmektedir.

Tedavi

İlk tedavi ayakkabı değişimi ile başlar. Rahat ve ortopedik ayakkabı kullanılmalıdır. Sıkı, dar ve yüksek topuklu ayakkabılardan uzak durmalısınız. Parmak güçlendirme egzersizleri yapılabilir.

Parmak ortezleri kullanılabilir. Tüm bunlara rağmen rahatlamayan hastalara cerrahi tedavi önerilir.

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

HALLUKS RİGİTUS

Halluks rigitus ayak başparmağının en yaygın görülen kireçlenmesidir. Problemlerinde yürüme özellikle parmak üzerine çökme çok ağrılı hale gelir. Kıkırdağın ortadan kalkması ile kemikler birbirine sürtmeye başlar. Sonuç olarak başparmakta ağrı, şişlik ve sertlik oluşumuna yol açar.

Bulgular

Eklem de şişme
Yürürken başparmağın üstüne yayılan ağrı, özellikle parmak yukarı kıvrılma esnasında
Başparmak üstünde sert bir kitle
Eklemde zamanla gelişen sertlik

Tanı

Anamnez ve fizik muayene

xRay

Tedavi

1- Cerrahi Dışı Tedavi

Özellikle hastalığın eklemde kızarıklık ve şişlik görüldüğü evrelerinde lokal buz tatbiki, NSAİ ilaç kullanımı ve istirahat tedavisi uygulanır.

Erken evre Halluks Rigidus hastalığında tabanı sert, esnek olmayan ayakkabılar ayak 1. Mtp ekleme binen yükü azalttığından ağrıya fayda sağlar.

2- Cerrahi Tedavi

Çeliektomi

Artrodez-Eklem Dondurma

Artroplasti-Eklem Protezi

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

HALLUKS VALGUS

Halluks valgus en yaygın görülen ayak şekil bozukluğudur. Bu şekil bozukluğu ayak baş parmağının lateral (yana doğru) sapması olarak tanımlanır. Ayak baş parmağının sapması öncelikle yana doğru gerçekleşse de ilerleyen safhalarda ayak baş parmağının ucu ve tırnak da ön düzlemde yana doğru döner. Eklemin şeklinin bozulmasıyla birlikte yavaş yavaş iltihap oluşumu gözlenir ve oluşan iltihap ayağın ayakkabıya doğru şişmesine yol açar. (Bunion) Bu şişliğin içerisinde iltihap olduğundan oldukça ağrılı olabilir. Bunun yanında ayak baş parmağı ucu da yana saparak diğer parmağın üstüne çıkabilir.

Klinik ve Muayene

Bunyonlu parmak genellikle büyük ve içe doğru genişleyerek şişme eğilimindedir. Deri kırmızı ve yumuşaktır. Ayakkabı giyme ile ağrılı olabilir. Daha büyük bunion varlığında yürüme ve merdiven çıkma çok ağrılı olabilir.

Tedavi

Birçok bunion erken dönmede ameliyatsız tedavi edilebilirler. Uygun ayakkabı tercihi çok önemlidir. Eğer bir buniona sahipseniz bölgeyi yumuşatmak için koruyucu ped kullanabilirsiniz.

Tüm bunlara rağmen yürümekle geçmeyen, ilaç ve ortopedik ortezler yanıt vermeyen ağrılarınız varsa cerrahi gerekebilir.

Bu konuda çeşitli teknikler olup parmak probleminin derecesine göre karar verilir.

Bunionette

Eğer ayağınızın 5.parmak tabanında dışa doğru büyüyen bir kitle varsa buna bunionette denir. Buniondaki benzer sebeblerle oluşur. Tedavisi bunyondaki benzer ayakkabılara dikkat etmek gerekir. Yanıt alınamazsa cerrahi planlanır.

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

MORTON NÖROMASI

Parmak arasında uzanan dijital sinirlerden kaynaklanan bir kitle olup, hassasiyet oluşturur.

En sık 3-4.metatarsal aralıkta olur.

Klinik

Özellikle hareket ve ayakta kalma ile ağrı ve yanma olur.

Ayak parmaklarında hissizlik olabilir.

Özellikle sıkı, dar ve yüksek topuk ayakkabılarla şikâyetler belirginleşir. Koşma sırasında hassasiyet artabilir. Metatarslar el ile sıkıştırılınca ağrı artar.

Teşhis

Anamnez ve fizik muayene

xRay

MR görüntüleme(kontrastlı)

Tedavi

İlk tedavi basamağı ameliyat dışı yöntemlerdir. Şöyle ki;

Dar, sıkı ve yüksek topuklu ayakkabıdan kaçının.
Düşük topuklu, geniş ve yumuşak ayakkabı kullanın.
Metatarsal ped
Lokal streoid enjeksiyonu

Tüm bu konservatif yöntemlerle rahatlama olmaz ise cerrahi tedavi ile kitle eksizyonu yapılır.

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

AYAK AĞRISI

1) Tarsal Koalisyon

Ayak kemiklerinin iki ya da daha fazlasının birbiri ile doğuştan kemiksel kaynaşmasıdır. Çocuklarda özellikle yürüme çağı öncesi asemptomatikdir. Tesadüfen çekilen radyografilerde saptanabilir. En sık bulgu ağrıdır. Bu ağrı egzersizle ortaya çıkar ve dinlenmekle geçer.

Tedavi

Çoğu hastada ortopedik botlar yeterli olur. Eğer hastanın yakınmaları kaslarda ağrı ve spazm oluşturacak kadar fazla ise 4 haftalık yürüme alçısı yapılır.

Konsevatif tedavilere rağmen yenileyen şikayetler olursa cerrahi tedavi uygulanmalıdır.

2) Pes Planus(Düz Tabanlık)

Pes planus ayak tabanındaki kavsinin azaldığı veya tamamen kaybolduğu belirtir. Topuk valgusuda ilave olmuşsa pes planovalgus adı verilir.

Klinik bulgular: Başlangıçta uzun süre ayakta durma ve yürüyüşten sonra ayakta rahatsızlık vücutta yorgunluk olur. Daha sonra bacakta ve dizde ağrı olur. Gündüz veya gece ayakta kramplar olabilir.

Fleksibl pes planusta sebep ileri derecede ligamentöz laksite olup, fiske bir deformite yoktur.; yani yük olmayan ayakta longitudinal kavis normal sınırlardadır.

Basarak çekilen yan ayak grafiği ile tanı konulur.

Tedavi: Çocuklarda ayak jimnastiği ile ayağın intrensek kasları kuvvetlendirilmeye çalışırlır. İleri derecede pes planovalgusda ise tabanlık gerekebilir. 10-14 yaş arasındaki hastalardaki fleksibl pes planus eğer semptom vermiyorsa spesifik bir tedavi gerektirmez. Fleksibl pes planusun cerrahi tedavisinde çeşitli ameliyatlar yapılmaktadır.

3) Metatarsalji

Transvers veya anterior arkın çökmelerinde, ortadaki metatars başlarına aşırı yük binerek yürüme sırasında ağrı oluşturur (anterior metatars).

yük altındaki bölgelerde ağrılı nasırlar oluşur.

Tedavi: Metatarsaları yükselten silikon tabanlıklar kullanılır.

4) Tarsa Tünel Sendromu

Tibial sinirin fleksör retinakulumun altında sıkışması ile oluşan bir sendromdur.

1- Ekstrensek (tünel dışarıdan sıkıştıran)

2- İntrensek (tünelin içindeki oluşumlar)patolojiler.

Bunlardan başlıcaları deplase distal tibial, talar veya kalkaneal kırıklar, tünel içindeki tendonların tenosinoviti , ganglionlar, lipom, ve variköz oluşumlarıdır.

Klinik bulgular: Ayak tabanında paresteziler olur. Bu özellikle akşamları ekstremitenin egzersizler sonrası aşağıda tutulması ile ortaya çıkar. Tinel testi pozitiftir.

Tedavi: 2-3 haftalık oral nonsteroidal antienflamatuar ilaçlar ve yürüme alçısı uygulanır. Konservatif tedaviye cevap vermeyen vakalarda cerrahi tedavi yapılması önerilir. Cerrahi tedavide dekompreyon ve nöroliz yapılır

6) Topuk Dikeni(Kalkaneal spur)

Kalkeneumun (Topuk) altında ve lateral grafide tespit edilen bir osteokondral çıkıntıdır.

Klinik bulgular: Topuğa basıldığında ağrı oluşur.

Tedavi: Bu bölgeyi yükten kurtarıcı tabanlık verilir. Lokal anestezik ve kortizon enjeksiyonu uygulanır.

Dirençli vakalarda ESWT uygulanabilir.

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

Ayak Bileği İnstabiliteleri

Ayak bileği instabilitesi, ayak bileğinin çeşitli nedenlerle burkulması ve sonrasında oluşan bağ yaralanması yada kemik kırığıdır.

Ayak Bileği İnstabiliteleri Belirtileri

Ağırlık verirken ayak bileğinde ağrı ve üzerine basamama
Ayak bileğinde şişlik
Ayak bileğinde ağrı
Kızarıklık, birkaç gün sonra morarma
Dokununca hassasiyet oluşur

Tanı

Anamnez ve klinik muayene çoğunlukla yeterlidir

xRay

Bt veya bağ yaralanması için MR görüntüleme yapılır.

Tedavi

Non Steroid antiinflamatuar ilaçlar, ağrı ve inflamasyonu kontrol etmede kullanılabilir.

Elevasyon ve soğuk uygulaması.

Grade 1 harici tüm bağ yaralanmalarında alçı atel tedavisi(sıklıkla 3-6 hafta)

Kırıklar için yada total bağ yaralanmalı için cerrahi tedavi yapılabilir.

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

Freiberg Hastalığı Nedir?

Freiberg hastalığı, sıklıkla ayak 2. Metatarsın daha az olarakta ayak 3. Metatarsın ayak parmağı ile eklem yaptığı baş kısmında görülür. Freiberg hastalığında metatarsın baş dediğimiz uç kısmının beslenmesinde bozulma ile eklemde çökme ve düzensizleşme görülür. Eklemde oluşan bu sorun, ağrıya neden olur.

Bulgular

Freiberg hastalığında 2 .mtp eklemde ağrı özellikle ayağa basınca ve yalınayak yürürken görülür. Parmak eklem hareketlerinde kısıtlılık ve ağrı bölgesinde şişlik ve ödem de görülür. İlerlemiş olgularda kemiksi çıkıntı elle hissedilebilinir.

Tanı

Anamnez ve fizik muayene

xRay

Tedavi

Hastalığın cerrahi dışı tedavisi; istirahat, ağrı kesicilerin kullanımı ve uygun ayakkabıların kullanılmasıdır.

Freiberg hastalığında cerrahi tedavi hastalığın tutulumuna göre, metatars başının eksizyonu, yeniden yönlendirilmesi, metatarsın kısaltılması, eklemin debride edilmesi gibi seçenekleri içerir.

Ayak ve Ayak Bileği Hastalıkları

TALUS OCD

Talus kubbesinin osteokondral lezyonları sık görülen, ağrılı bir sporcu sorunudur. Lateral lezyonlar hemen her zaman bir ayak bileği yaralanması ile ilişkilendirilirken medial yerleşimli olanlarda travma daha nadirdir.

Talusta Osteokondral Lezyon Belirtileri

Devamlı ağrı ve fonksiyon kısıtlılığı vardır, ağrı eklem içindedir, hasta medial veya lateral tam lokalize eder
Şişlik , aktivite ile artar
Boşalma hissi bazen oluşur
Serbest parça varsa kilitleme hissi

Tanı

Anamnez ve klinik muayene

xRay

Manyetik rezonans görüntüleme en değerli tanı yöntemidir.

Tedavi

Ayrılmamış lezyonlarda öncelikle 6 haftalık alçı ve istirahat verilir. Ağrı için NSAİ ilaçlar verilir.

Akut olgularda 1.5 cm çapa kadar, ayrışmış fragmanların artroskopik eksizyonu, daha büyüklerin ise tespit edilmesi önerilir.

Ağrısız kronik lezyonların tedavisi gereksizdir.

Defektin çapı 1-1.5 cm2’den daha geniş ise osteokondral greft nakli veya otojen kondrosit nakli gibi ileri tekniklere ihtiyaç duyulacaktır.

Sosyal Medya Adreslerimiz:

Linktree

Facebook